(دبالدربال)_ وقتی کریم عبدالجبار در سال 1989 در سن 42 سالگی به دوران حرفه‌ای خود پایان داد، هیچی بازیکنی در تاریخ NBA به اندازه او موفق به کسب امتیاز، بلاک، جایزه با ارزش‌ترین بازیکن و حضور در بازی آل استار را تجربه نکرده بود.
فهرست دستاوردهای شخصی و تیمی کریم عبدالجبار افسانه‌ای:
کسب عنوان روکی سال
6 عنوان قهرمانی NBA
6 عنوان MVP
2 عنوان MVP فینال NBA
3 عنوان قهرمانی NCAA
10 بار حضور در All-NBA First Team
5 بار حضور در NBA All-Defensive First Team
6 بار حضور در NBA All-Defensive Second Team
19 بار حضور در آل استار
4 عنوان بلاک لیدر
1 عنوان لیدر ریباندر
2 عنوان اسکورینگ چمپیون
عضو تیم 35، 50 و 75 نفره برتر تاریخ NBA به مناسبت سالگرد تاسیس NBA
بازیکنانی که 10 سال از او کوچک‌تر بودند، نمی‌توانستند با کریم عبدالحبار که رژیم سخت بدنی او سال‌ها جلوتر از زمان خود در NBA بود، پیش بروند.
اما اگر عده کمی در آن زمان رژیم غذایی تناسب اندام او را تقلید کرده باشند، محال است بتوانند “اسکای هوک” معروف او را تکرار کنند این حرکت سلاح عبدالجبار بود. کریم عبدالجبار یک بازیکن همه جانبه بود، او ظرافت، چابکی و تطبیق پذیری را در پست سنتری به ارمغان آورده بود که تا قبل از او این پست فقط به قدرت و سایز بدنی بزرگ متکی بود و دیگر فاکتورها در آن به چشم نمی‌آمد.
علی‌رغم موفقیت باورنکردنی او در زمین، عبدالجبار نهایتا در گرگ و میش دوران حرفه‌ای خود، محبت جهانی هواداران بسکتبال را جلب کرد. او مردی درون‌گرا بود و از مطبوعات دوری می‌کرد و در مواقعی حتی گوشه‌گیر به نظر می‌رسید. وی یکبار در مصاحبه با The Sporting News گفت:
من در بین بدها، بدترین هستم.
اما در اواخر دوران بازی، کریم عبدالجبار کمی از پیله‌ای که دور خود بافته بود خارج شد و سعی کرد ارتباطش با رسانه‌ها را بهبود ببخشد. وی با پایان یافتن دوران حرفه‌ای‌اش؛ هواداران، بازیکنان و مربیان به طور یکسان تحسین خود را از آنچه او در بسکتبال به دست آورده بود، ابراز کردند. در فصل 1988/89، عبدالجبار در اوج افتخارات از دنیای حرفه‌ای خداحافظی کرد و اعلام بازنشستگی کرد.
پت رایلی مربی سابق میامی هیت که هشت فصل در لس آنجلس لیکرز مربی کریم عبدالجبار بود، در مصاحبه با Sports Illustrated درباره عبدالجبار بیان کرد:
قضاوت و پرسش دیگر برای چیست؟ وقتی مردی هست که رکوردها را می‌شکند، قهرمانی‌ها را می‌برد، انتقادات و مسئولیت‌های زیادی را تحمل می‌کند؟ دیگر درباره چه چیزی خودتان را سر در گم می‌کنید؟ بیاید او را به عنوان بهترین بازیکن تاریخ معرفی کنیم.
کریم عبدالجبار دو سال پس از پایان یافتن جنگ جهانی دوم، در Ferdinand Lewis Alcindor Jr شهر نیویورک به دنیا آمد. او تنها فرزند یک مادر بیش از حد محافظه کار و یک پدر سخت‌گیر بود که از بی‌تابی‌های بچه‌گانه آلسیندور به شدت عصبانی می‌شد. آلسیندور، بلند قد‌ترین بچه در مدرسه هارلم بود که توسط همکلاسی‌هایش به عنوان یک چیز عجیب و غریب تشبیه می‌شد. پس از تسلط بر دبیرستان نیویورک در Power Memorial که اکنون منحل شده در UCLA ثبت نام کرد و برای تیم قدرتمند جان وودن، بروینز بازی کرد.
آلسیندور به سادگی در کالج حکمرانی می‌کرد. پس از پشت سر گذاشتن اولین فصل خود به دلیل اینکه قوانین NCAA دانشجویان سال اول را از بازی در سطح دانشگاه منع می‌کرد، در سال‌های 1967 و 1969 توسط The Sporting News، United Press International، the Associated Press and the U.S. Basketball Writers Association به عنوان بهترین بازیکن سال انتخاب شد. با درخشش‌های آلسیندور تیم وودن توانست سه قهرمانی NCAA را کسب کند.
فصل 1968/69 یک افتضاح کامل برای باکس بود؛ 55 باخت و 27 برد آنها را در رتبه 14 جدول کنفرانس شرق قرار داد و آنها را در شانس خوبی برای درفت آلسیندور قرار داد. آنها در سال 1969 تاریخ فرنچایز خود را با درفت آلسیندور از نو ساختند، آلسیندور پیک یک درفت آن سال بود. در فصل 1970/71؛ بیل راسل به تازگی از بوستون سلتیکس جدا شده بود و ویلت چمبرلین اگر چه که هنوز موثر بود اما 35 سال سن داشت و حالا زمان آن فرا رسیده بود که یک سنتر اساطیری دیگر در آسمان NBA به پرواز در بیاید و تاجگذاری کند.
آلسیندور، با درخشیدن خود کمک کرد تا میلواکی فصل را با 56 برد و 26 باخت در رتبه دوم جدول کنفرانس شرق به پایان برساند. او در این فصل (1970/71) میانگین 28.8 امتیاز و 14.5 ریباند را ثبت کرده بود و به راحتی جایزه با ارزش‌ترین روکی سال را کسب نمود.
در طول اف‌سیزن، باکس بلیط قهرمانی خود را رزرو کرد، آن هم با ترید اسکار رابرتسون گارد 31 ساله سینسیناتی رویالز. میلواکی باکس حالا با تیمی متشکل از بابی دندریج، جان مک‌گلاکلین، گرگ اسمیت و لوسیوس آلن جوان توانست 66 پیروزی را در فصل 1970/71 به ثبت برساند که شامل 20 پیروزی متوالی بود. آلسیندور جایزه روکی سال و اولین اسکورینگ چمپیون کریر خود را کسب کرد همچنین در ریباند نیز نفر چهارم برتر لیگ بود. گوزن‌های باکس توانستند تیم نگون بخت بالتیمور بولتس را که دومین فینال NBA خود را تجربه می‌کرد با نتیجه 4 بر 0 در مجموع سری شکست (جارو) دهند و اولین قهرمانی تاریخ فرنچایز باکس در تاریخ NBA حک شود. ضمن اینکه آلسیندور جوان توانست MVP فینال شود.
قبل از فصل 1971/72، آلسیندور از کاتولیک به اسلام گروید و نام کریم عبدالجبار را به معنای “خدای توانا و بزرگ” برگزید. او مطمئنا بازیکنی نجیب و قدرتمند بود و سال‌های درخشانی را با میلواکی باکس سپری کرد. در فصل 1971/72، او به عنوان اسکورینگ چمپیون لیگ و با ارزش‌ترین بازیکن لیگ (MVP) انتخاب شد و افتخارات فصل گذشته‌اش را تکرار کرد. فصل 1973/74 برای سومین بار جایزه MVP خود را تنها در پنجمین سال حضورش در NBA کسب کرد و در بین پنج بازیکن برتر NBA در 4 فاکتور آماری قرار گرفت: میانگین 27.0 امتیاز (نفر سوم لیگ)، میانگین 14.5 ریباند (نفر چهارم لیگ)، 283 بلاک (نفر دوم لیگ) و فیلدگل 539. (نفر دوم لیگ).
میلواکی باکس در سال 1974 به فینال NBA بازگشت اما بوستون سلتیکس که با درخشش‌های دیو کوونز 9’6 که سرعت بالایی داشت و مهار او برای اسکار رابرتسون 35 ساله آسان نبود توانست قهرمانی را از آن خود کند. “The Big O” پس از این پلی‌اف بازنشسته شد و این پایانی بود بر کسب افتخار برای باکس. این تیم در فصل 1974/75، با ثبت 38 برد و 44 باخت فصلی ناامید کننده را رقم زد.
کریم عبدالجبار علی‌رغم موفقیت خارق‌العاده‌اش در میلواکی باکس، تا حدی به دلیل نبود افرادی که اعتقادات مذهبی و فرهنگی او را داشته باشند تصمیم به جدایی گرفت و درخواست کرد به نیویورک یا لس آنجلس ترید شود. وین امبری، جنرال منیجر باکس با این کار موافقت کرد و عبدالجبار را در سال 1975 در ازای جونیور بریجمن، دیو میرز، المور اسمیت و برایان وینترس به لس آنجلس لیکرز ترید کرد. حالا دومین داینستی عبدالجبار در شرف شکل گیری بود.
ویلت چمبرلین دو سال قبل (1973) بازنشسته شد و همین موضوع را می‌توان یکی از دلایل کسب رکورد ضعیف (52 باخت و 30 برد) در فصل 1974/75 دانست. با آمدن کریم عبدالجبار در فصل (1975/76) به لس آنجلس لیکرز وضعیت این تیم بهبود و تعداد بردهای آنها نسبت به فصل گذشته افزایش (10 برد) یافت. عبدالجبار با ثبت میانگین 27.7 امتیاز و 16.8 ریباند توانست با ارزش‌ترین بازیکن فصل NBA انتخاب شود. این چهارمین عنوان MVP وی در طول هفت سال گذشته بود.
فصل بعد (1976/77) جری وست به عنوان مربی لیکرز استخدام شد و تیم را به بهترین رکورد (53 برد و 29 باخت) در لیگ به مقام اول بازگرداند. کریم در این فصل میانگین 26.2 امتیاز، 13.3 ریباند، 579. فیلدگل و 261 بلاک به ثبت رساند و برای دومین سال متوالی عنوان MVP فصل را کسب کرد و برای پنجمین بار در کریرش به این رکورد دست یافت و با رکورد بیل راسل اسطوره بوستون سلتیکس برابری کرد. البته در این فصل لیکرز در فینال کنفرانس غرب توسط پورتلند تریل بلیزرز که با بیل والتون در اوج بود شکست خورد و عملا فصل برای آنها بدون دستاورد تیمی پایان یافت.
علی‌رغم بهترین تلاش‌های کریم عبدالجبار، لیکرز در هر دو سال بعد در میانه‌های جدول فصل را به اتمام رساند و دستاورد خاصی کسب نکرد. اگر چه در فصل 1977/78، عبدالجبار پس از برخورد با کنت بنستون روکی میلواکی باکس، دستش شکست و برای 20 بازی در دسترس نبود و بازیکنان جوان لیکرز در آن زمان یعنی جمال ویلکس و نورم نیکسون امیدوار کننده به نظر می‌رسیدند اما LAL بازی هم شانسی برای موفقیت نداشت و راه به جایی نبرد.
در سال 1979، لیکرز با استفاده از پیک یک درفت که در ترید با یوتا جاز به دست آمده بود، توانست یک پوینت گارد 9’6 فوتی به نام مجیک جانسن را از ایالت میشیگان را درفت کند. ورود جانسن آغاز دهه‌ای بود که برای عبدالجبار پنج حلقه قهرمانی دیگر به ارمغان آورد و “شو تایم” لیکرز آغاز شد؛ لس آنجلسی‌ها در 10 سال پایانی کریر کریم عبدالجبار 9 عنوان قهرمانی NBA را به دست آوردند.
عبدالجبار به میانگین حداقل 20 امتیاز در شش فصل بعدی ادامه داد. میانگین ریباند او بین 6 تا 8 کاهش یافت زیرا سال‌ها تلاش و موفقیت برای عناوین شروع شده بود. اما او حتی در اواخر دهه 30 زندگی خود که اندامی بازیک اما عضلانی داشت 32 تا 35 دقیقه بازی می‌کرد و در سنی که اکثریت قریب به اتفاق بازیکنان بازنشسته شده بودند، در فرم قابل توجهی باقی ماند.
مجیک جانسن در مصاحبه با گری اسمیت درباره عبدالجبار گفت:
او زیباترین ورزشکار در ورزش است.
در سال‌های پایانی زندگی حرفه‌ای خود، برنامه تناسب اندام عبدالجبار بیش از هر زمان دیگری افزایش یافت. او برای نگه‌داشتن قدرت دست‌ها و پاهایش به انجام یوگا و ورزش‌های رزمی روی آورد و قبل از هر بازی برای کاهش استرس مدیتیشن می‌کرد.
در 5 آوریل 1984، در یک بازی مقابل یوتا جاز که در لاس وگاس برگزار می‌شد، کریم عبدالجبار شاید بهترین لحظات خود را سپری کرد. عبدالجبار با دریافت پاس از اسیست با یک اسکای هوک زیبا توپ را درون سبد قرار داد و عبدالجبار را به 31,420 امتیاز در تاریخ NBA رساند؛ او حالا با عبور از ویلت چمبرلین تبدیل به بهترین امتیازآور تاریخ اتحادیه ملی بسکتبال شده بود.
لیکرز در فاصله بین 10 فصل ( از 1979/80 تا 1988/89) هشت بار به فینال NBA رسید. آنها پنج عنوان قهرمانی را کسب کردند و این قهرمانی‌ها را دو بار مقابل بوستون سلتیکس، دو بار مقابل فیلادلفیا سونی‌سیکسرز و یک بار مقابل دیترویت پیستونز رقم زدند. سری فینال 1985 برای عبدالجبار شاید رضایت بخش‌ترین سری دوران حرفه‌ای او بود. در سن 38 سالگی، بسیاری از کارشناسان تصور می‌کردند که سنتر فرسوده لیگ دیگر توانی برای درخشش در فینال NBA نخواهد داشت. در بازی اول فینال ابتدا به نظر می‌رسد حق با آنهاست چرا که کریم موفق به ثبت تنها 12 امتیاز شده بود، سلتیکس با نتیجه 148 بر 114 پیروز شد و این بازی به “قتل عام روز یادبود” معروف شد.
در طول دو روز بعد، کریم عبدالجبار ساعت‌ها فیلم بازی اول مقابل سلتیکس را تماشا کرد و در جلسات تمرینی که ماراتن که شامل بیش از یک ساعت تمرین دوی سرعت بود، شرکت کرد. تلاش‌های مکرر رایلی برای متقاعد کردن عبدالجبار برای استراحت شکست خورد.
در بازی دوم فینال، عبدالجبار 30 امتیاز، 17 ریباند، 8 اسیست و 3 بلاک را به ثبت رساند و لیکرز این بازی را با نتیجه 109 بر 102 برنده شد. لس آنجلس در شش بازی پیروز این سری شد. در چهار پیروزی لیکرز، عبدالجبار میانگین 30.2 امتیاز، 11.3 ریباند، 6.5 اسیست و 2.0 بلاک را رقم زد. در یک سکانس به یاد ماندنی، عبدالجبار یک ریباند گرفت، طول زمین را طی کرد و با یک اسکای هوک تماشایی توپ را وارد سبد کرد. وی در مصاحبه با Sports Illustrated درباره این حرکت گفت:
آنچه شما دیدید شور و اشتیاق بود.
با قهرمانی لس آنجلس لیکرز، او عنوان MVP فینال را کسب کرد.
عبدالجبار گفته است که قهرمانی او در سال 1985 شاید شیرین‌ترین قهرمانی در بین 6 قهرمانی او بوده باشد. او در تی دی گاردن بوستون برنده شد و آنها را به زانو در آورد، تیمی که سال‌ها با بیل راسل لیکرز را شکست داده بود.
در فصل 1986/87، باز هم لس آنجلس لیکرز دوباره بوستون سلتیکس را در فتح قهرمانی NBA شکست داد. اگر چه که عبدالجبار در این فینال عملکرد قابل احترامی داشت اما مجیک جانسن عنوان MVP فینال را کسب کرد. در طول فصل عادی، عبدالجبار برای اولین بار در کریرش به میانگین کمتر از 20 امتیاز (17.5) رسید. در 40 سالگی او قراردادش را برای دو سال دیگر با لس آنجلسی‌ها تمدید کرد.
فصل بعد (1987/88)، لس آنجلس لیکرز با قهرمانی NBA مقابل دیترویت پیستونز، تبدیل به اولین فرنچایز بعد از بوستون سلتیکس (1968/69) شده بود که توانسته سه قهرمانی متوالی NBA را کسب کند.
1988/89، فصل آخر عبدالجبار، لیکرز دوباره به فینال NBA رسید و به مصاف دیترویت پیستونز رفت. عبدالجبار در بازی سوم این سری موفق به ثبت 24 امتیاز و 13 ریباند را به ثبت رساند و یک رکورد را در سن 42 سالگی به نام خودش به ثبت رساند. اما در حالی که مجیک جانسن و بایرون اسکات هر دو از ناحیه همسترینگ آسیب دیده بودن، لیکرز شکست خورد. عبدالجبار در آخرین بازی فینال NBA کریرش به هفت امتیاز و سه ریباند دست یافت. در مجموع سری دیترویت پیستونز با نتیجه 4 بر 0 لیکرز را در هم کوبید و قدرتمندانه برای اولین بار در تاریخ فرنچایزش قهرمان بسکتبال ان بی ای شد. کریم در آخرین فصل حضور خود در فصل عادی میانگین 10.1 امتیاز را با فیلد 475. را رقم زد. این اولین باری که نرخ فیلد کریم تا این حد افت کرده بود و تعجبی هم این موضوع ندارد چرا که وی در آن زمان 42 ساله بود.
بازنشستگی کریم عبدالجبار پایان یک دوره برای NBA بود. او با 38,337 امتیاز (میانگین 24.6)، 17,440 ریباند (میانگین 11.2)، 3,189 بلاک و فیلدگل .559 زمین بازی را به عنوان بهترین اسکورر تاریخ ترک کرد (البته این رکورد توسط لبران جیمز در فصل 2022/23 و در بازی لس آنجلس لیکرز مقابل اوکلاهاما سیتی تاندر شکسته شد و او تبدیل به بهترین امتیازآور تاریخ NBA شد). همچنین عبدالجبار تجربه 1560 بازی در NBA را نیز در اختیار دارد و در 787 بازی متوالی موفق به ثبت دبل دبل شده است.
چندین سال پس از بازنشستگی، کریم عبدالجبار در مصاحبه‌ای با Orange County Register به صحبت پرداخت و گفت:
دهه 80 تمام آزارهایی که در دهه 70 متحمل شده بودم را جبران کرد. من از تمام منتقدانم دوران حرفه‌ای طولانی‌تری داشتم و زمانی که بازنشسته شدم به من به عنوان یک داینستی ساز واقعی نگاه شد و حالا همه نگاه‌ها تغییر کرده بود.
از زمان بازنشستگی، عبدالجبار چندین کتاب نوشته و به عنوان سفیر بسکتبال خدمت کرده است. او همچنین در زمینه‌های اجتماعی نیز فعال بوده است و به مبارزه با گرسنگی و تامین مالی کودکان برای تحصیل کمک کرده است.
در سال 1995، نام کریم عبدالجبار در تالار مشاهیر بسکتبال یادبود نایسمیت ثبت شد و در می 2021، NBA جایزه عدالت اجتماعی را به کریم عبدالجبار داد؛ این جایزه به پاس فعالیت‌های اجتماعی و انسان دوستانه کریم عبدالجبار در دوران حرفه‌ایش داده شد.
