چارلز بارکلی؛ متناقض، شوخ طبع و تمام عیار!

دبالدربال | چارلز بارکلی در دوران بازیگری‌اش، شاید بزرگترین پدیده متناقض تاریخ بسکتبال بود. با وجود اینکه قدش 6 فوت و 6 اینچ اعلام می‌شد، در واقعیت نزدیک به 6 فوت و 4 اینچ بود، اما به عنوان یک پاورفوروارد، عملکردی بی‌نظیر در تاریخ NBA داشت و اغلب بازیکنانی را که نیم فوت از او بلندتر بودند، شکست می‌داد.

آمارها گواه این ادعا هستند. چارلز بارکلی به همراه کریم عبدالجبار، ویلت چمبرلین، کارل ملون، تیم دانکن و کوین گارنت، تنها شش بازیکنی در تاریخ NBA هستند که حداقل 20,000 امتیاز، 10,000 ریباند و 4,000 اسیست به ثبت رسانده‌اند.

اما وقتی صحبت از دستاوردهای بارکلی به میان می‌آید، بسیاری از مردم ابتدا به تفسیرهای همواره سرگرم‌کننده و گاهی اوقات عجیب و غریب او در مورد بسکتبال و زندگی فکر می‌کنند که در طول دوران کریر 16 ساله و پرافتخارش در NBA ارائه می‌کرد.

برخی هرگز تصور نمی‌کردند او به چنین سطحی دست یابد. با وجود اینکه چارلز بارکلی انرژی، نگرش و مجموعه‌ای از مهارت‌های قابل توجه را به بسکتبال حرفه‌ای معرفی کرد، در بدو ورود به لیگ، به عنوان یک پدیده غیرمعمول شناخته می‌شد. با لقب “Round Mound of Rebound”، بسیاری او را یک پاورفوروارد با قد کوتاه‌تر از استاندارد تلقی می‌کردند که تنها مهارت برجسته بسکتبالیش، توانایی او در ریباند بود.

چارلز بارکلی، بدون توجه به این پیش‌داوری‌ها، با آغاز دوران بازی خود در فیلادلفیا سونی‌سیکسرز، به سرعت آن تصور را از بین برد. مشاهده بارکلی تازه‌کار در حالی که در میان انبوه بازیکنان ریباند می‌گرفت، با توپ به سرعت به سمت زمین حریف حرکت می‌کرد و با یک اسلم دانک قدرتمند بازی را به پایان می‌رساند، امری غیرمعمول نبود. در حمله نیمه زمین، او می‌توانست از داخل محوطه رنگی یا از محیط بیرونی امتیاز کسب کند. و در دفاع، او به خوبی توپ‌ربایی را انجام می‌داد و سنترها را بلاک می‌کرد.

بازی تحسین‌برانگیز او احترام کامل را برانگیخت و لقب جدیدی برایش به ارمغان آورد: سر چارلز.

بیل والتن فقید در تمجید از چارلز بارکلی در مصاحبه با مجله SLAM:

بارکلی شبیه مجیک جانسن و لری برد است، از این نظر که او واقعا در یک پست خاص بازی نمی‌کند. او تمام مهارت‌های لازم را دارد و نوع بسکتبالی را که او بازی می‌کند، هیچکس نمی‌تواند انجام دهد. بارکلی در ریباندینگ، دفاع، شوت سه امتیازی، بال هندلینگ و بازیسازی فوق‌العاده عالی است.

چه کسی فکرش را می‌کرد که یک بچه تپل از آبرن، بتواند این همه موفقیت کسب کند؟

در دوران سه ساله کالج، میانگین امتیازات بارکلی چندان چشمگیر نبود و به 14.1 امتیاز در هر بازی می‌رسید. با این حال، او میانگین 9.6 ریباند را نیز ثبت کرد و به همین دلیل به خاطر جثه و اشتیاقش به جمع‌آوری ریباندها شناخته می‌شد. او در سال 1984 به عنوان بازیکن سال کنفرانس جنوب شرقی انتخاب شد، اما در آن تابستان نتوانست به تیم ملی بسکتبال المپیک ایالات متحده راه یابد.

او در سال 1984، در حالی که هنوز سال سوم دانشگاه را می‌گذراند، وارد درفت NBA شد و با پیک پنجم توسط فیلادلفیا سونی‌سیکسرز برگزیده شد. بارکلی به تیمی پر از بازیکنان باتجربه پیوست که ستارگانی مانند جولیوس اروینگ، موزس ملون و موریس چیکس را در اختیار داشت؛ بازیکنانی که فیلادلفیا را در سال 1983 به قهرمانی NBA رساندند. بارکلی بدون اینکه تحت تاثیر قرار بگیرد، میانگین 14.0 امتیاز و 8.6 ریباند در هر بازی را ثبت کرد و به تیم منتخب روکی‌های NBA راه یافت.

بارکلی هشت فصل را در فیلادلفیا سپری کرد، اما بهترین عملکرد تیم در طول حضور او، در سال اولش بود، زمانی که سیکسرز در فصل عادی 58 برد و 24 باخت کسب کردند و تا فینال کنفرانس شرق 1985 پیش رفتند، جایی که در پنج بازی به بوستون سلتیکس باختند. پس از چندین شکست ناامیدکننده در راندهای اولیه پلی‌اف NBA، سیکسرز در فصل 1991/92 نتوانستند به پلی‌اف راه پیدا کنند و بارکلی می‌خواست شهر برادری را ترک کند.

دوران بارکلی در فیلادلفیا هم تیترهای خبری و هم دردسرهایی به همراه داشت. اتفاقات متعددی رخ داد، مانند حادثه بدنام در بازی مقابل نیوجرسی نتس، زمانی که بارکلی قصد داشت به یک هوادار مزاحم آب دهان پرتاب کند، اما به اشتباه به یک دختر جوان برخورد کرد. در پیش‌نمایشی از توانایی او در تبدیل منفی‌ها به مثبت‌ها، بارکلی با آن دختر و خانواده‌اش رابطه‌ای دوستانه برقرار کرد.

با وجود اینکه بارکلی به عنوان یک مرد سخت‌گیر شناخته می‌شد، جنبه نرم‌تری نیز داشت، همانطور که در زمانی که به اسکات بروکس، یک بازیکن روکی جوان که تازه به تیم راه یافته بود، محل اقامت و غذا پیشنهاد داد، مشهود بود.

با این حال، چارلز بارکلی همواره در بیان صریح دیدگاه‌های خود بی‌پروا بود و اغلب در کانون مباحثات و جنجال‌های رسانه‌ای قرار می‌گرفت. شاید هیچ‌یک از این جنجال‌ها به اندازه تبلیغ تجاری شرکت نایک، که در آن به طور قاطعانه اظهار داشت: «من الگوی رفتاری نیستم»، بازتاب گسترده‌ای نداشت.

بارکلی یک بار در مصاحبه‌های جنجالی خود اذعان داشته بود:

من جنجال‌ها را ایجاد نمی‌کنم. آن‌ها مدت‌ها قبل از اینکه دهانم را باز کنم، وجود داشته‌اند. من فقط آن‌ها را به توجه شما جلب می‌کنم.

با این حال، مالکان سیکسرز تصمیم گرفتند که دیگر کافی است و با درخواست بارکلی برای ترید موافقت کردند و او را در ازای جف هورناسک، تیم پری و اندرو لنگ به فینیکس سانز فرستادند.

مانند پرنده افسانه‌ای که شهر به نام آن نامگذاری شده است، بارکلی زندگی جدیدی را در فینیکس یافت. در فصل جادویی اول خود با سانز، او جایزه با ارزش‌ترین بازیکن فصل (MVP) را کسب کرد، در حالی که فینیکس را به بهترین رکورد لیگ با 62 برد و 20 باخت و حضور در فینال NBA 1993 هدایت کرد، جایی که سانز در یک سری شش بازی به یاد ماندنی به مایکل جردن و شیکاگو بولز باخت.

اگرچه بارکلی در دو فصل بعدی با مصدومیت‌های آزاردهنده دست و پنجه نرم می‌کرد، اما سطح بازی بالایی را حفظ کرد. سانز در سال‌های 1994 و 1995 به نیمه نهایی کنفرانس رسید، اما به هیوستون راکتس، قهرمان نهایی NBA، باخت. و پس از چهار فصل در دره سانز، دوران بارکلی در فینیکس به پایان رسید و او به راکتس ترید شد.

با ادای احترام به آن اصل معروف، “اگر نمی‌توانی شکست‌شان دهی، به آن‌ها بپیوند”، بارکلی با پیوستن به راکتس دوباره احیا شد. اما شانس کسب آن حلقه قهرمانی دست نیافتنی با هم‌تیمی‌هایش، حکیم اولاجوان و کلاید درکسلر که آن‌ها نیز در حال پیر شدن بودند، هرگز محقق نشد. پس از اعلام اینکه فصل چهارم او در هیوستون آخرین فصلش در NBA خواهد بود، دوران حضورش در زمین بازی زودتر از انتظار به پایان رسید و بدون کسب حلقه قهرمانی…

در 8 دسامبر 1999، تاندون چهارسر زانوی چپ او پاره شد که او را تا آخرین بازی فصل از میادین دور کرد. از قضا، این مصدومیت در بازی مقابل تیم سابقش، سیکسرز، در فیلادلفیا، شهری که سال‌ها پیش در آنجا وارد حافظه جمعی طرفداران بسکتبال NBA شده بود، رخ داد.

اما در سال‌های 1984/85، آن مصدومیت پایان‌دهنده به کریرش، بسیار دور بود. بارکلی تنها بازیکن سیکسرز بود که در تمام 95 بازی فصل عادی و پلی‌اف در فصل روکی خود حضور داشت و در طول رقابت‌های پلی‌اف تیم، میانگین 14.9 امتیاز و 11.1 ریباند را به ثبت رساند.

در فصل دوم حضورش، او با یک فصل چشمگیر دیگر در NBA، فرضیه “نحسی سال دوم” را از بین برد، در لیگ در ریباند با میانگین 12.8 ریباند در هر بازی دوم شد و در امتیازآوری تیم با میانگین 20.0 امتیاز در هر بازی دوم شد. به پاس تلاش‌هایش، او به تیم دوم منتخب All-NBA راه یافت.

چارلز قطعا در پلی‌آف 1986 حرف اول را می‌زد. او در 12 بازی پلی‌اف سیکسرز، میانگین 25.0 امتیاز با فیلدگل 57.8 و 15.8 ریباند را ثبت کرد. با این حال، فیلادلفیا در نیمه‌نهایی کنفرانس شرق با نتیجه 4_3 توسط میلواکی باکس حذف شد.

با وجود اینکه بارکلی در آغاز فصل 1986/87 تنها 23 سال داشت، با انتقال ملون به واشنگتن و سپس بازنشستگی جولیوس اروینگ در پایان سال، نقش لیدری را بر عهده گرفت. بارکلی این مسئولیت را به خوبی انجام داد و علی‌رغم از دست دادن 14 بازی در طول سال به دلیل آسیب دیدگی طحال و مچ پا، با میانگین 14.6 ریباند در هر بازی، اولین عنوان لیدر ریباندینگ NBA خود را به دست آورد. او همچنین در افنسیو ریباند (5.7 ریباند در هر بازی) اول، در درصد شوت‌های موفق (594.) سوم و در امتیازآوری (23.0 امتیاز در هر بازی) پانزدهم بود و در این فرآیند اولین حضور خود در بازی آل استار NBA را به دست آورد و برای دومین فصل متوالی در تیم دوم منتخب All-NBA قرار گرفت.

سال چهارم حضور بارکلی، که اولین سال او به عنوان کاپیتان مشترک سیکسرز بود، به یکی از پربارترین فصل‌های او تبدیل شد. او در امتیازآوری در NBA چهارم شد (28.3 امتیاز در هر بازی)، در ریباند ششم شد (11.9 ریباند در هر بازی)، در درصد شوت‌های موفق سوم شد (587.) و برای اولین بار در کریر خود به تیم اول منتخب All-NBA راه یافت. با این حال، این فصل تلخ و شیرین بود، زیرا او برای اولین بار از حضور در پلی‌اف بازماند.

چارلز بارکلی تا پایان فصل 1988/89 به یک سوپراستار واقعی تبدیل شده بود. او برای دومین فصل متوالی در تیم اول منتخب All-NBA قرار گرفت و سومین حضور پیاپی خود در بازی آل استار را تجربه کرد. بارکلی که در ترکیب تیم شرق در پست فوروارد قرار داشت، در این بازی میانه فصل 17 امتیاز کسب کرد. در طول فصل عادی، او میانگین 25.8 امتیاز و 12.5 ریباند را به ثبت رساند که به ترتیب در رده‌های هشتم و دوم NBA قرار گرفت. اما نیویورک نیکس، فیلادلفیا را در دور اول پلی‌آف با نتیجه 3_0 شکست داد.

با وجود کاهش شانس تیم برای کسب عنوان قهرمانی NBA، درخشش فردی بارکلی همچنان ادامه داشت. در سال 1990، با میانگین 25.2 امتیاز و 11.5 ریباند در هر بازی، بارکلی پس از مجیک جانسن در رای گیری MVP دوم شد، به عنوان بازیکن سال توسط The Sporting News و Basketball Weekly انتخاب شد و برای سومین فصل متوالی در تیم اول منتخب All-NBA قرار گرفت.

سال بعد، بارکلی در بازی آل استار NBA سال 1991 در شارلوت، عنوان MVP را کسب کرد، زمانی که تیم شرق را به پیروزی 114_116 مقابل تیم غرب رساند. او 17 امتیاز به دست آورد و 22 ریباند جمع کرد، که بیش‌ترین تعداد ریباند در یک بازی آل استار از زمان 22 ریباند ویلت چمبرلین در سال 1967 بود. بارکلی همچنین برای چهارمین سال متوالی در تیم اول منتخب All-NBA قرار گرفت. اما باز هم، سیکسرز با نتیجه 4_1 در نیمه نهایی کنفرانس شرق به بولز باخت، در حالی که بارکلی در هشت بازی پلی‌آف، میانگین 24.9 امتیاز و 10.5 ریباند در هر بازی را به ثبت رساند.

فصل هشتم او در فیلادلفیا آخرین فصل حضورش در این تیم بود و به پلی‌آف نیز راه نیافت. اما بارکلی دوران کریر خود در سیکسرز را در حالی به پایان رساند که در تاریخ تیم در مجموع امتیازات (14,184) چهارم، در میانگین امتیازآوری (23.3 امتیاز در هر بازی) سوم، در ریباندها (7,079) سوم، در اسیست (2,276) هشتم و در درصد شوت‌های موفق (576.) دوم بود. او برای هفت فصل متوالی در ریباند و درصد شوت‌های موفق پیشتاز تیم بود و برای شش سال پیاپی نیز در امتیازآوری صدرنشین فیلادلفیا بود.

تابستان سال 1992 برای بارکلی تابستانی به یاد ماندنی بود. در 17 ژوئن، تقریبا بلافاصله پس از تبرئه قانونی از اتهامات کیفری ناشی از یک نزاع قبلی در بار، بارکلی به فینیکس سانز ترید شد و امیدش برای کسب عنوان قهرمانی NBA دوباره زنده شد. در اواخر همان تابستان، او با میانگین 18.0 امتیاز در هر بازی، لیدر اسکورینگ تیم رویایی در المپیک 1992 بارسلونا، اسپانیا بود.

در اولین فصل حضور بارکلی در سانز، تیم بهترین رکورد NBA را به دست آورد و او تنها سومین بازیکنی شد که در فصل پس از ترید، عنوان MVP لیگ را کسب کرد. در طول سال، بارکلی میانگین 25.6 امتیاز و 12.2 ریباند را به ثبت رساند که به ترتیب در رده‌های پنجم و ششم قرار گرفت. این بازیکن باتجربه 9 سال حضور در لیگ، سپس فینیکس را تا فینال NBA هدایت کرد. شیکاگو با نتیجه 4_2 فینیکس را شکست داد، اما بارکلی درخشان بود و در پلی‌آف میانگین 26.6 امتیاز و 13.6 ریباند در 42.8 دقیقه در هر بازی را به ثبت رساند، از جمله یک بازی خیره کننده با 44 امتیاز و 24 ریباند در بازی هفتم فینال کنفرانس غرب مقابل سیاتل سوپرسونیکس.

اوضاع برای بارکلی و سانز رو به بهبود بود، اما متاسفانه مصدومیت‌ها تا پایان دوران کریرش او را آزار می‌داد. بارکلی به دلیل کمردرد، قسم خورد که فصل 1993/94 آخرین فصل حضورش خواهد بود. با این حال، او میانگین 21.6 امتیاز و 11.2 ریباند در هر بازی را ثبت کرد و برای هشتمین بار متوالی برای بازی آل استار NBA انتخاب شد (که به دلیل پارگی تاندون چهارسر زانوی راستش از حضور در آن انصراف داد).

پس از حضور در تنها 65 بازی و شکست مقابل راکتس در نیمه‌نهایی کنفرانس غرب، و شاید با احساس اینکه هنوز کارهایی برای انجام دادن در دوران حرفه‌ای خود دارد، بارکلی اعلام کرد که با درد مزمن کمر خود مبارزه می‌کند و فصل بعد نیز بازی خواهد کرد.

بارکلی در فصل 1994/95  نشان داد که همچنان یکی از بهترین‌های NBA است. او فصل را در فهرست مصدومان آغاز کرد، اما بازگشت و سانز را با رکورد 23_59 به قهرمانی بخش اقیانوس آرام رساند. بارکلی در پیروزی قاطع مقابل پورتلند تریل بلیزرز در دور اول پلی‌اف، میانگین 33.7 امتیاز و 13.7 ریباند را در یک پیروزی سه گانه به ثبت رساند.

در مرحله نیمه‌نهایی کنفرانس، تیم سانز با نتیجه 3_1 از تیم مدافع عنوان قهرمانی NBA، هیوستون راکتس، پیش افتاد، اما در هفت بازی شکست خورد. این دومین بار در دو سال متوالی بود که سانز پس از پیش افتادن 3_1 در مقابل راکتس تسلیم می‌شد. بارکلی در این سری بازی‌ها میانگین 22.3 امتیاز و 13.3 ریباند را به ثبت رساند، اما مصدومیت پا عملکرد او را در بازی هفتم تحت تاثیر قرار داد.

بارکلی یک فصل دیگر در فینیکس بازی کرد و میانگین 23.2 امتیاز و 11.6 ریباند در هر بازی را در تیمی که رکورد 41_41 را ثبت کرد و در راند اول پلی‌اف شکست خورد، به دست آورد. سانز که به دنبال شروعی تازه بود، او را در خارج از فصل به هیوستون ترید کرد.

بارکلی در آن فصل اول، دومین اسکورر برتر راکتس پس از اولاجوان بود و میانگین 19.2 امتیاز در هر بازی و 13.5 ریباند در هر بازی را ثبت کرد که دومین بهترین میانگین ریباند کریر او بود. مصدومیت‌ها او را به 53 بازی محدود کرد، اما تیم رکورد 25_57 را ثبت کرد و قبل از شکست مقابل یوتا جز در شش بازی، به فینال کنفرانس غرب راه یافت.

در فصل 1997/98، این سه بازیکن برجسته، حکیم اولاجوان، کلاید درکسلر و چارلز بارکلی، برای آخرین بار در کنار یکدیگر به میدان رفتند، اما عملکرد تیم به طور محسوسی کاهش یافت. میانگین امتیازات چارلز بارکلی به 15.2 امتیاز و میانگین ریباندهای وی به 11.7 ریباند در هر مسابقه تنزل پیدا کرد و تیم نیز با کسب رکورد 41 برد و 41 باخت، عملکردی متوسط را به ثبت رساند. این گردهمایی نادر از سوپراستارها عمر کوتاهی دو ساله داشت، زیرا پس از شکست در پنج بازی مقابل یوتا در راند اول پلی‌اف، درکسلر بازنشسته شد.

به نظر می‌رسید بارکلی در فصل بعد آخرین فرصت خود را برای کسب عنوان قهرمانی داشته باشد، زیرا راکتس قبل از شروع فصل 1998/99، اسکاتی پیپن، دارنده شش حلقه قهرمانی با شیکاگو بولز، را به خدمت گرفت. با این حال، این اتفاق رخ نداد، زیرا بارکلی در فصل کوتاه شده به دلیل لاک اوت، 42 بازی انجام داد و راکتس در راند اول پلی‌آف به لس آنجلس لیکرز باخت.

چارلز بارکلی برای انجام آخرین فصل کریر خود، به میادین بازگشت، اما مصدومیت زانوی چپ، دوران بازی او را به طور ناگهانی به پایان رساند. در دو سال بعدی، همواره شایعاتی مبنی بر بازگشت وی به رقابت‌ها مطرح بود، اما سر چارلز بارکلی به طور دائم از حضور در مسابقات حرفه‌ای کناره‌گیری نمود. در سال 2006، وی به تالار مشاهیر بسکتبال نیسمیت مفتخر گردید.

از زمان پایان دوران کریرش، بارکلی شاید به بزرگترین ستاره خارج از زمین بسکتبال تبدیل شده است، با حضور در صدر برنامه برنده جایزه “Inside the NBA” شبکه TNT و ارائه منبع دائمی سرگرمی برای طرفداران بسکتبال در سراسر جهان.