(دبالدربال)_ جامپ شوتر معرکه، دفاعی سرسخت، کمال گرایی وسواس گونه، اعتماد به نفس بیدریغ و اراده سازش ناپذیر برای پیروزی را با هم ترکیب کنید و جری وست، یکی از بهترین گاردهای تاریخ NBA را خواهید داشت.
وست در 14 سال حضور در لس آنجلس لیکرز به عنوان یک گارد سوپراستار عمل کرد. او سومین بازیکن تاریخ لیگ بود که به 25,000 امتیاز رسید. (پس از ویلت چمبرلین و اسکار رابرتسن). او در هرسال از دوران حرفهای خود یک ستاره بیبدیل بود و 9 بار لیکرز را به فینال NBA رساند.
آمار جری وست به خوبی نشانگر کیفیت او بوده است. بازیکنان زیادی در تاریخ NBA به عنوان مستر کلاچ شناخته میشوند اما مطمئنا معروفهترین کلاچتایم تاریخ مربوط به بازی سوم فینال NBA در سال 1970 بین دو تیم لس آنجلس لیکرز و نیویورک نیکس میباشد، جایی که وست با پرتابی 60 فوتی بازی را به تساوی کشاند.
والت فریزر بازیکن نیویورک نیکس در مصاحبه پس از بازی درباره پرتاب استثنایی جری وست لب به سخن گشود و بیان کرد:
این مرد دیوانه است او وقتی توپ را رها کرد کاملا مطمئن بود که وارد سبد میشود.
البته پس از اینکه نتیجه بازی به تساوی کشیده شد در اورتایم لیکرز شکست خورد. بعدها جری در مصاحبهای درباره این بازی گفت:
چیز زیبایی بود که هدر رفت.
جری وست انگیزهای بیامان برای کسب موفقیت داشت. سالها پس از بازی که در آن فیلد گل 16 از 17 را داشت و تمام 12 پرتاب آزاد خود را تبدیل به امتیاز کرد و همچنین 12 اسیست به همراه 10 بلاک را ثبت کرد؛ مصاحبه جالبی را با National Sports Daily انجام داد و گفت:
از نقطه نظر تیمی، از نظر دفاعی، احساس نمیکردم خیلی خوب بازی کردم. خیلی به ندرت از نحوه بازی خود راضی بودم.
این تلاش وسواس آمیز برای رسیدن به کمال در طول سالهای بازی وست ثابت بود و در نقشهای بعدی او به عنوان مربی و جنرال منیجر لیکرز و نقشهای مشابه آن در فرنچایزهایی از جمله ممفیس گریزلیز، گلدن استیت وریرز و لس آنجلس کلیپرز داشت، ادامه یافت.
تحمل درد وست به همان اندازه نحوه بازی کردنش، افسانهای بود. وست از لحاظ سایز بدنی چندان قوی و بزرگ نبود همچنین از لحاظ توانایی در دریبلینگها نیز چندان با مهارت نبود اما او تمامی این نقطه ضعفها را با سبک بازی درگیرانه و سمج خود جبران کرد و حاصل آن 9 بار شکستگی بینی بود. همچنین او در هر بازی به راحتی پتانسیل کسب 30 الی 40 امتیاز را داشت، سبک بازی که او برای خودش برگزیده بود به او امکان داده بود تا به بهترین شکل ممکن از تمام تواناییهایش به خوبی بهره بگیرد و ضعفی را از خود نشان ندهد.
با اینکه سبک بازی درگیرانه وست بسیار سنگین بود اما وست همیشه جزو تحسینشدهترین و محبوبترین چهرههای NBA بود. سبک او هیچوقت باعث نشد تا هواداران، بازیکنان و مربیان حریف از او احساس رنجش کنند. حتی پس از اینکه لیکرز در فینال دلخراش سال 1969 مقابل بوستون سلتیکس شکست خورد، جاون هاولیک به سمت وست رفت و به او گفت: “جری من تو را دوست دارم.” چنین نظراتی درباره وست غیرمعمولی نبود.
دوران کودکی سختی که از وست یک اراده آهنین ساخت
مانند بسیاری از ستارگان NBA، جری وست از خانواده چندان مرفهای نیامده بود. او در Cheylan ویرجینیای غربی بزرگ شد، او فرزند یک برقکار معدن ذغال سنگ بود که توانایی پرداخت هزینههای تجملاتی را نداشت و معمولا زمانی که از کار به خانه بازمیگشت از شدت خستگی توانایی بازی کردن با فرزندانش را نداشت. نزدیکترین برادر جری، دیوید، در جنگ کره زمانی که جری 12 ساله بود کشته شد. این تراژدی جری جوان را به درون خود تبدیل کرد و او را مجبور کرد تا مکانیسمهای مقابلهای خود را توسعه دهد.
وست که جوانی کوچک جثه بود، در تیمهای فوتبال، بیسبال یا دو و میدانی دوران دبیرستان خود شرکت نکرد. تنها راه خروج او از این وضعیت یک سبد بسکتبال بود که به انباری بیرون از خانه همسایه میخکوب شده بود. زمین پوشیده شد از گرد و خاک تبدیل به قلمرو او شد. در بارانهای بهاری این زمین تبدیل به گل و لای میشد و در زمستان پوشیده از برف و جری مجبور تا دستکش دستش کند. او به قدری پرتاب میکرد که انگشتانش دچار خون مردگی میشد. تمام تلاش او بر این بود تا سرعت شوتزنی خود را به بالاترین حد ممکن برساند، او پس از تمرین به بازیهای بسکتبال ویرجینیای غربی از رادیو گوش میداد.
وست به قدری در تمرینات غرق میشد که اغلب از خوردن غذا هم غافل میشد و به همین خاطر مادرش او را تنبیه میکرد. او با بیاهمیتی نسبت به غذا خوردن بسیار لاغر شد و مجبور به تزریق ویتامین شد. اما تمرینات او نتیجه داد، او در تیم دبیرستان East Bank عضو شد اما اغلب بازیها را بر روی نیمکت مینشست. در تابستان بعد، قد او شش اینج دیگر رشد کرد. به عنوان یک بازیکن بزرگسال 6 فوتی، وست اولین بازیکن آمادگی در تاریخ ایالت شد که 900 امتیاز را با میانگین 32.2 در یک فصل به ثبت رساند، با دستان داغ جری وست East Bank عنوان ایالتی را در سال 1956 به دست آورد.
جری وست در سال 1959 در NCAA عنوان قهرمانی را کسب کرد. سال بعد او و اسکار رابرتسون یک تیم بسیار با استعداد ایالات متحده آمریکا را رهبری کردند تا در بازیهای المپیک 1960 رم عنوان قهرمانی را کسب کند.
نقل مکان از میناپولیس به لس آنجلس برای زرد و بنفشها
میناپولیس لیکرز، جری وست را به عنوان پیک درفت دوم سال 1960 پس از اسکار رابرتسون انتخاب کرد. فرنچایز لیکرز که از موفقیت بروکلین داجرز که به سمت غرب نقل مکان کرده بود جسارت یافته بود و با معضل یافتن مکان برای بازیهای خانگی خود مواجه شد و به همین دلیل فرنچایز لیکرز در فصل 1960/61 به لس آنجلس نقل مکان کرد. این تیم در آخرین فصل حضور خود در میناپولیس رکورد 25 برد و 50 باخت را ثبت کرده بود.
زوج الگین بیلور (Mr. Inside) جری وست (Mr. Outside) به ترتیب میانگین 35 و 17.6 امتیاز را ثبت کردند و رکورد لیکرز را به 43 برد و 36 باخت ارتقا دادند. آنها در نیمه نهایی دیویژن دیترویت پیستونز را شکست دادند اما سپس در فینال دیویژن مغلوب سنت لوئیس هاوکس شدند.
بوستون سلتیکس و سایهای سنگین که راهی گریزی از آن نیست
در طول 13 فصل باقی مانده، لیکرز تنها 4 بار حضور در فینال NBA را از دست داد. با این حال، لیکرز و جری وست در 8 فینال از 9 فینال با شکست مواجه شدند. شش مورد از باختها به دست تیم قدرتمند بوستون سلتیکس بود.
هیچکس بیشتر از خود وست تحت تاثیر این شکستها قرار نگرفت. چیک هرن گوینده قدیمی لیکرز در روزنامه National Sports Daily گفت:
او از هر بازیکن دیگری که تا کنون میشناختم، ضرر کرده است. باختها باعث میشد او مدتها بنشیند و فقط به یک نقطه خیره شود. اعصاب او به طور کلی دچار درگیری شده بود.
جای تعجب نیس جری وست خود را به استانداردهای به ظاهر غیر ممکن نگه میداشت. وست در اواخر دوران حرفهای در مصاحبهای اذعان داشت:
وقتی توپ وارد سبد نمیشود شگفت زده میشوم، بنابراین فکر میکنم باید انقدر تکرار کنم تا بتوانم راهی برا کسب امتیاز به دست بیاورم.
عملکردهای غیرقابل باور وست باعث شد تا لیکرز در دهه 1960 و 1970 برای 9 بار در فینال NBA حضور پیدا کند. در فصل 1961/62، وست خود را به عنوان یک اسکورر ویرانگر معرفی کرد و میانگین امتیازی 30.8 را ثبت کرد. این فصل اولین فصل از چهار فصلی بود که وست موفق به میانگین 30 امتیاز یا بیشتر شده بود. لیکرز پس از ورود وست، از جایگاه سوم دیویژن به مقام اول رسیده بود و رکورد 54 برد و 26 باخت را رقم زده بود و در مرحله پلیآف، وست میانگین امتیازی خود را به 31.5 رساند.
شکست در بازی هفتم مقابل بوستون سلتیکس در فینال NBA سال 1962 بسیار سنگین و زجرآور بود. لیکرز پس از اینکه در بازی پنجم فینال با 61 امتیاز الگین بیلور پیروز شد اما در دو بازی بعد شکست خورد و رویای قهرمانی از بین رفت. در بازی هفتم در اورتایم لیکرز با نتیجه نزدیک 110 بر 107 شکست اندوه باری را تجربه کرد.
رستگار در آمار فردی و عذاب در کارنامه تیمی
اگرچه وست در دوران اوج خود از موفقیتهای فردی بزرگی برخورددار بود، اما کارنامه تیمی او کاملا سرخوردگی در آن نمایان است. مجله لس آنجلس تایم درباره وضعیت جری وست در لیکرز نوشت:”ناامیدی باورنکردنی”. از سال 1962 تا 1970، لیکرز شش بار به فینال رسید، پنج بار شکست مقابل بوستون سلتیکس و یک شکست مقابل نیویورک نیکس خود گویای همه چیز است.
علیرغم ناکامی لیکرز در کسب عناوین بیشتر، بیشتر موفقیتهای افسانهای جری وست در اواخر کریرش رقم خورد. در پلیآف فصل 1965، وست میانگین امتیازی 40.6 امتیاز را در 11 بازی به ثبت رساند. میانگین امتیازی 46.3 او در فینال دیویژن برابر بالتیمور یک رکورد شگفت انگیز در یک سری شش مسابقهای بود.
در فصل 1965/66، وست یک فصل درخشان دیگر را از خود به نمایش گذاشت، با میانگین امتیازی 31.3 و قهرمانی اسکورینگ چمپ (بیشترین میانگین امتیازی در فصل عادی) را به ویلت چمبرولین واگذار کرد. او با میانگین 6.1 اسیست و 860 پرتاب آزاد موفق در فصل عادی در رتبه چهارم فصل از حیث این آمار قرار گرفت. در مرحله پلیآف نیز او مهارت سرسام آور خود در امتیازآوری خود را حفظ کرد و میانگین 34.2 را در 14 بازی به ثبت رساند. در فینال همین فصل بوستون سلتیکس در تیدی گاردن با نتیجه 95 بر 93 بازی هفتم سری را برنده شد و عنوان قهرمانی را کسب کرد.
در فینال 1969 NBA مقابل بوستون سلتیکس، جری وست به عنوان تنها MVP تاریخ بسکتبال ان بی ای تبدیل شد که به عنوان بازیکن تیم بازنده توانسته این افتخار را کسب کند.
جدال برای کسب MVP فصل عادی بین بزرگان لیگ
زوج معرکه الجین بیلور و جری وست اگرچه که عملکردهای خارقالعاده داشتند اما یک نقطه تاریک در کارنامه آنها وجود داشت و آن عدم کسب MVP فصل عادی (باارزشترین بازیکن فصل) بود. بیلور و وست در جدال برای کسب MVP در مقابل ویلت چمبرلین، اسکار رابرتسون و بیل راسل ناکام بودند. با این حال، جری وست 10 بار در All-NBA First Team و در چهار فصل از پنج فصل آخر خود برای 4 بار در NBA All-Defensive First Team قرار گرفت.
و حالا حلقه قهرمانی از راه فرا میرسد
قبل از شروع فصل 1971/72، جری وست 33 ساله به فکر بازنشستگی بود. او به بارها شکستگی بینی، شکستگی دست، کشیدگی عضلات و فرصتهای قهرمانی از دست رفته فکر میکرد. اما وست بازگشت و به ساختن تاریخ کمک کرد. با وجود ویلت چمبرلین در پست سنتر، گیل گودریج در پست فوروارد و بیل شارمن به عنوان مربی آنها رکورد 33 برد متوالی را رقم زدند.
آنها در میانههای فصل 39 برد و تنها شکست را تجربه کرد و فصل را با 69 برد و 13 باخت پشت سرگذاشتند. این بهترین رکورد تاریخ NBA بود تا اینکه شیکاگو بولز در فصل 1996/97 با رهبری مایکل جردن توانست آن را به 72 برد و 10 باخت ارتقا دهد. علیرغم بالا رفتن سن وست او همچنان یک بازیکن کارآمد بود و میانگین امتیازی 25.5 و میانگین اسیست 9.7 را به ثبت رساند.
پس از اینکه لیکرز با یک فرم خیره کنند به پلیآف رسید، حالا وقت آن بود تا پلیآف را نیز مانند فصل عادی پیش ببرد. در نیمه نهایی کنفرانس لیکرز در مجموع سری با نتیجه 4 بر 0 شیکاگو بولز را کنار زد (جارو کرد) و در فینال کنفرانس نیز در مجموع با نتیجه 4 بر 2 از سد میلواکی باکس گذشت و پا به فینال NBA گذاشت و در بازی اول فینال شکست خورد اما در 4 بازی متوالی دیگر به پیروزی رسید و یک قهرمانی بینظیر و فوقالعاده مقتدرانه را رقم زد. رکورد لیکرز در این فصل با احتساب فصل عادی و پلیآف 81 برد و 16 باخت بود.
انتظار طولانی جری وست سرانجام برای رسیدن به حلقه قهرمانی به پایان رسیده بود. او سرانجام در یکی از بهترین فصولی که یک تیم میتوانست در NBA داشته باشد حضور داشت و به همان چیزی که کاملا شایستهاش بود رسید. البته در فصل 1973/74 شانس یار وست نبود و او با مصدومیتی روبرو شد که تنها توانست در 31 بازی فصل عادی به میدان برود. و در پلیآف نیز لیکرز با شکست 4 بر 1 در مجموع سری مقابل میلواکی باکس نتوانست کاری از پیش ببرد.
جری وست هنگام بازنشستگی در سخنرانی Angeles Herald-Examiner درباره دوران حرفهایش به صحبت پرداخت و گفت:
من هرگز استانداردهایم را قربانی نکردم، شاید من بیش از حد از خودم انتظار داشته بودم.
در سال 1974، وست 36 ساله به عنوان برترین امتیازآور NBA، پس از ویلت چمبرلین و اسکار رابرتسون، با 25,192 امتیاز در 932 بازی، دوران حرفهای خود را خاتمه داد. فصل 1969/70 او در 31 سالگی میانگین امتیازی 31.2 را ثبت کرد؛ این بالاترین میانگین امتیازی برای یک بازیکن 30 سال به بالا بود. میانگین کریر امتیازی او 27.0 بود و در بین بازیکنان بازنشسته پس از مایکل جردن، ویلت چمبرلین و الجین بیلور او در رتبه چهارم این فهرست قرار گرفته است. فقط مایکل جردن میانگین امتیازی بیشتری نسبت به وست در پلیآف داشته است و تنها کریم عبدالجبار میانگین امتیازی بیشتری از او را در فصل بعد کسب کرد.
وست به همان اندازه که در بک کورت خیره کننده بود در سمت مدیریتی نیز درخشان ظاهر شد. او در این باره بیان کرده است:
در دوران بازی عصبی بودم، اگر شک و تردیدهایم را نداشتم اگر وسواس به موفقیت را نداشتم هرگز نمیتوانستم چنین کریری بسازم. اما در سمت مدیریتی وقت آن است تا تمام تجارب من در بسکتبال را در هم آمیخته کنم و به مسائل با دید کاملا غیرعجولانه و حساب شده نگاه کنم.
وست در سال 1979، به عضویت تالار مشاهیر بسکتبال یادبود نایسمیت انتخاب شد. وست در سال 1995 پس از اینکه بهترین رکورد خود را در چهار فصل ثبت کرد، به عنوان بهترین مدیر اجرایی NBA انتخاب شد.
پس از 40 سال استخدام در لیکرز، وست بازنشسته شد اما خیلی زود دوباره به NBA بازگشت و 30 آوریل 2002 به عنوان رئیس فرنچایز ممفیس گریزلیز برگزیده شد. فصل 2004/2005 و 2005/2006 گریزلیز به پلیآف NBA صعود کرد اما در نهایت در سال 2007 وست از سمت خود استعفا داد.
در 20 می 2011، وست به عنوان یکی از اجزا اجرایی تیم گلدن استیت وریرز انتخاب شد، جایی که او به تصمیمگیریهای بسکتبال و غیر مرتبط با بسکتبال کمک میکرد. وست پس از شش سال خدمت در وریرز، در سال 2017 به عنوان مشاور توسط لس آنجلس کلیپرز استخدام شد.
سرانجام جری وست در سن 86 سالگی در 12 ژوئن سال 2024 درگذشت.