آیزیا تامس؛ قاتلی با لبخند زیبا

(دبالدربال)_ آیزیا تامس یکی از بزرگ‌ترین “مردان اسمال سایز” بود که تا به حال در بسکتبال حرفه‌ای حضور داشته است. تنها همتای او در پست پوینت گارد در NBA در دهه 1980، اروین مجیک جانسن بود که با 9’6 فوت قد مهارت‌های بدنی منحصر به فردی را به این پست اضافه کرد.

تامس که به سختی قدش به 6 فوت می‌رسید، در دوران حرفه‌ای خود سرسخت‌ترین بازیکن در پست گارد بود. او مانند مجیک جانسن مهارت و اراده‌ای داشت که می‌توانست بازی را به نحوه‌ی دلخواه خود انجام دهد.

آیزیا تامس در اواخر دهه 1980 کمک کرد تا دیترویت پیستونز دو سال متوالی قهرمانی NBA شود. صلابت درونی آیزیا باعث شد تا او در تیم “بد بویز” تبدیل به یک مهره ویرانگر شود. یکی از سرمربیان آن زمان در مصاحبه با The Charlotte Observer درباره آیزیا تامس گفته بود:

من او را یک قاتل با صورت بچه می‌بینم، زیرا او به شما لبخند می‌زند، سپس شما را می‌کشد.

مانند بسیاری از هم‌تیمی‌هایش، تامس تند خو و بسیار زود از کوره در می‌رفت. او به خوبی می‌دانست چگونه با درد بازی کند. او اغلب با مصدومیت‌های ناشی از سبک خشن و زمخت بازی می‌کرد.

این روحیه جنگده، همراه با تیز هوشی به آیزیا کمک کرد تا رئیس انجمن بازیکنان در اواخر دهه 1980 و اوایل دهه 1990 شود. او همچنین در سال‌های بعد به عنوان مربی، جنرال منیجر فعالیت کرد و در تیم‌هایی مثل تورنتو رپترز، ایندیانا پیسرز، نیویورک نیکس و در تیم دانشگاهی فلوریدا حضور داشت.

اگرچه توماس بازیکنی متواضع بود اما دستاوردهای شخصی او چشمگیر بود. در 13 سال با دیترویت، او در امتیاز، اسیست، توپ‌ربایی و تعداد بازی به رهبر تاریخ این فرنچایز تبدیل شد. او در تمام سال‌ها به جز آخرین سال حضورش در دیترویت در بازی آل استار حضور داشت و در سال 1990 به عنوان MVP فینال NBA انتخاب شد.

آیزیا تامس همراه با مجیک جانسن، اسکار رابرتسون و جان استاکتن از یوتا جاز، چهارمین بازیکن تاریخ NBA شد که بیش از 9,000 اسیست را به دست آورد. میانگین 13.9 اسیست او در فصل 1984/85 بالاترین میانگین اسیست در تاریخ اتحادیه ملی بسکتبال بود که بعدها توسط جان استاکتن با میانگین 14.5 اسیست در فصل 1989/90 شکسته شد.

آیزیا تامس اجازه نداد که قد کوتاهش باعث شود تا کارایی او در زمین بازی محدود شود. او یک شوتزن خطرناک از هر نقطه‌ی زمین، پاسور باهوش و بازیسازی بسیار زیرک بود. همچنین به دلیل حرکات آکروباتیکی و سریع خود در فرانت‌کورت شهرت داشت. او به خوبی با ترکیب هوش و قدرت فیزیکی تبدیل شدن به یک فوق ستاره NBA را به دست آورد. خارج از زمین بسکتبال، آیزیا یک انسان خیرخواه بوده است و به خاطر صداقت و شفقت خود شهرت داشته است.

آیزیا لرد توماس در سال 1961 در سخت‌ترین شرایط به دنیا آمد. او کوچک‌ترین فرزند از 9 فرزند خانواده در یکی از فقیرترین و خطرناک‌ترین محله‌های غرب شیکاگو بزرگ شد. خانواده او گاهی اوقات بدون غذا بودند و کمبود فضای تخت‌ها باعث می‌شد برخی از بچه‌ها بر روی زمین بخوابند. پدر آیزیا وقتی او 3 ساله بود خانواده را ترک کرد و بزرگ کردن فرزندان بر عهده‌ی مادر او تحمیل شد.

مری تامس مادر آیزیا تامس، که شجاعتش الهام بخش یک فیلم تلویزیونی در سال 1990 بود، تمام تلاش خود را کرد تا از فرزندانش در برابر مواد مخدر، خشونت و جنایتی که منطقه را گرفتار کرده بود محافظت کند. به نقل از The Philadelphia Inquirer، یک شب وقتی اراذل و اوباش به دنبال آیزیا آمدند، مادرش تفنگ ساچمه‌ای را بیرون آورد و به آن‌ها هشدار داد:

اینجا فقط یک باند وجود دارد و من آن را رهبری می‌کنم. از ایوان خانه من بیرون برو وگرنه تو را منفجر می‌کنم.

شبی دیگر وقت آیزیا دیر به خانه آمد، مادرش تمام تابستان او را در خانه زمین‌گیر کرد و دیگر اجازه نداد به بیرون برود.

ریک مجرس، در آن زمان دستیار مربی مارکت بود که سعی داشت آیزیا تامس را به خدمت بگیرد. او یادآور شد:

شما در مورد فقر شدید، شکست روحیه‌ی انسان و رنجی تمام نشدنی صحبت می‌کنید. آیزیا تمامی این مراحل را با تمام وجودش لمس کرده بود. اما وقتی شما به خانه‌ی آن‌ها می‌رفتید این پسر (آیزیا تامس) با لبخندی بزرگ از شما استقبال می‌کرد. او به طور باورنکردنی بسیار خوش بین بود که از این وضعیت سخت عبور خواهد کرد و سرانجام زندگی‌اش را متحول خواهد ساخت.

آیزیا تامس دوران دبیرستان خود را در وست‌چستر گذراند، جایی که در سال 1978 تیم را به عنوان قهرمانی ایالتی هدایت کرد. در سال 1979، او یکی از اعضای تیم برنده ایالات متحده آمریکا در بازی‌های Pan-American بود.

در آن پاییز تامس در دانشگاه ایندیانا ثبت نام کرد. دانشجوی سال اول سرسخت خیابانی، مربی باب نایت را از همان ابتدا تحت تاثیر قرار داد . میانگین 14.6 امتیاز و 5.5 اسیست را در فصل اول حضور خود رقم زد. آن تابستان، تامس برای بازی در تیم المپیک 1980 ایالات متحده آمریکا انتخاب شد، اما تحریم بازی‌های مسکو توسط ایالات متحده، تجربه المپیک را از او سلب کرد.

آیزیا در 19 سالگی با میانگین 16.0 امتیاز و 5.8 اسیست به هوزیرز کمک کرد تا در سال 1981 قهرمان NCAA شود. پس از آن فصل، او دو سال آخر دانشگاهی خود را پشت سر گذاشت و وارد درفت 1981 NBA شد.

دیترویت پیستونز که فصل 1980/81 را با ثبت 21 برد و 61 باخت به پایان رسانده، دومین تیم بد لیگ بود. دیترویت یکی از معدود فرنچایزهایی بود که بازیکنی را نداشت که بتواند در هر بازی 20 امتیاز کسب کند. در درفت سال 1981 دیترویت آیزیا تامس را به عنوان پیک دوم درفت انتخاب کرد. پیک اول درفت آن سال دی‌پال مارک آگویر دوست دوران کودکی آیزیا بود که البته بعدها این دو با هم هم‌تیمی شدند. (تامس که به مادرش قول داده بود دانشگاه را تمام کند، شش سال بعد در روز مادر مدرک خود را در عدالت کیفری دریافت کرد)

در فصل 1981/82، با حضور بیل لمبیر و فوروارد تازه‌کار کلی تریپوکا، دیترویت 18 بازی متوالی را با پیروزی پشت سر گذاشت و در رتبه سوم دیویژن مرکزی قرار گرفت. توماس در اولین سال حضورش در NBA میانگین 17.0 امتیاز، 7.8 اسیست و 150 توپ‌ربایی را ثبت کرد و پست گارد تیم را در اسیست‌ها و توپ‌ربایی‌ها رهبری کرد.

او همچنین در تیم منتخب روکی سال انتخاب شد و اولین حضور در بازی آل استار را تجربه کرد. این بازیکن تازه‌کار 20 ساله در بازی آل استار 12 امتیاز و 4 اسیست را  به ثبت رساند و در نهایت بازی با برتری 120_118 کنفرانس شرق در میدولندز نیوجرسی خاتمه یافت.

روحیه رقابتی که در دوران کودکی تامس ایجاد شده بود در عملکرد او در زمین بازی ظاهر شد. اگرچه تامس یک بازیکن حرفه‌ای سال دوم بود اما او مثل یک ژنرال تیم را هدایت می‌کرد و در اسیست‌ها، توپ‌ربایی‌ها و دقایق بازی مرد اول دیترویت بود. میانگین امتیاز 22.9 او در فصل 1982/83، او را تبدیل به دومین اسکورر برتر تیم و بالاترین میانگین دوران حرفه‌ی خود تبدیل کرده بود.

با این حال، به عنوان یک تیم، پیستونز هیچ پیشرفتی در جدول رده‌بندی نداشت و با 37 برد و 45 باخت فصل را به پایان رساند. اما لیگ شروع به توجه به مرد جوانی کرد که با لبخندی بزرگ می‌توانست هر کاری که در زمین اراده می‌کرد را انجام دهد. تامس از ابتدا تا انتهای بازی سرسخت بود و سرسختی او حتی در دقایق پایان بازی به اوج خود می‌رسید.

در اواسط دهه 1980، آیزیا تامس، مجیک جانسن و سیدنی مونکریف بهترین گاردهای لیگ NBA بودند. تامس که هنوز بیش‌تر بار تهاجمی دیترویت را بر عهده داشت، از فصل 1982/83 تا 1986/87 به طور میانگین بیش از 20 امتیاز را در هر بازی به ثبت می‌رساند. گاردی با دستان سرعتی که بهترین توپ‌ربای لیگ در آن زمان بود.

اما مهم‌تر از همه، او یک کوارتربک بی‌نقص بود که به طور مداوم در رتبه‌های بالای لیگ در آمار اسیست قرار می‌گرفت. از از فصل 1983/84 تا 1985/86 در تیم اول منتخب فصل (All-NBA First Team) انتخاب شد. بازی سازی‌های فوق‌العاده آیزیا برای لمبیر، تریپوکا، جان لانگ و وینی جانسن باعث شده بود تا دیگر بازیکنان دیترویت نیز در فاز امتیازآوری درخشان ظاهر شوند. آیزیا در سال 1984 و سال 1986 MVP بازی آل استار شد. تامس در آن بازی‌ها به ترتیب 15 و 10 اسیست را به ثبت رساند.

زمانی که چوک دالی در فصل 1983/84 به عنوان مربی وارد شد، دیترویت یک بار دیگر به یک تیم پلی‌افی تبدیل شد. آن‌ها در سه سال سلطنت دالی ساکت بودند و از نیمه نهایی کنفرانس شرق فراتر نمی‌رفتند. اما پس از آن دیترویت در سال 1987 یک بازی تا رسیدن به فینال NBA قرار گرفت.

فینال کنفرانس شرق  یکی از خشن‌ترین فینال‌ها

فینال کنفرانس شرق مقابل بوستون سلتیکس یکی از خشن‌ترین فینال‌های آن دوران بود. این فینال یعنی آرنج‌ زدن‌های پی در پی، درگیری‌های شدید فیزیکی و نهایت خشونت بود. در بازی پنجم فینال کنفرانس در حالی که پنج ثانیه تا پایان بازی مانده بود و دیترویت با نتیجه 107_106 پیش بود، لری برد با یک توپ‌ربایی از آیزیا توپ را به دنیس جانسن رساند. او با یک لی‌اپ توپ را وارد سبد کرد تا بوستون 108_107 پیروز بازی شود. جنگ در بازی  هفتم به نقطه اوج خود رسید و پس از یک بازی کاملا خشونت‌بار بوستون سلتیکس توانست 117_114 جان سالم به در ببرد و با قهرمانی کنفرانس شرق به فینال NBA صعود کند.

آیزیا تامس پس از این تجربه‌ با انگیزه‌تر و رقابتی‌تر از همیشه بیرون آمد. پیستونز اکنون با آیزیا تامس، بیل لمبیر، آدرین دانتلی، ریک ماهورن، دنیس رادمن و جو دومارس یکی از با استعدادترین و خشونت‌آمیزترین راسترهای لیگ را در اختیار داشت.

دیترویت با تامس در بهترین فرم، فصل 1987/88 را با 54 برد و 28 باخت پشت سر گذاشت .عنوان قهرمانی دیویژن مرکزی را به دست آورد. آمار تامس اندکی کاهش (میانگین 19.5 امتیاز و 8.4 اسیست) یافت، اما فقط به این دلیل که او بخشی از یک تیم کامل با نقاظ ضعف اندک بود. او می‌توانست بیش‌تر روی کمک به نشان دادن استعدادهای هم‌تیمی‌هایش تمرکز کند.

فصل 1986/87، پیستونز برای اولین بار پس از انتقال به دیترویت از فورت وین در سال 1958، به فینال NBA رسید. در تکرار دردناک باخت فصل قبل مقابل بوستون، دیترویت در هفت بازی دلخراش مغلوب مدافع عنوان قهرمانی لس آنجلس لیکرز شد. (قبل از شروع بازی اول سری فینال آیزیا تامس و مجیک جانسن که دوستی صمیمی با یکدیگر داشتند همدیگر را در آغوش گرفتند و بوسیدند که این اولین بوسه در زمین بازی در تاریخ لیگ بود.)

پیستونز با برتری 3_2 پا به بازی ششم گذاشت. در بازی ششم با وجود 43 امتیاز (ثبت 25 امتیاز در یک کوارتر، ثبت رکورد در فینال NBA) آیزیا تامس، لس آنجلس لیکرز 103_102 پیروز شد. بازی هفتم نیز با عملکرد درخشان جیمز ورثی (36 امتیاز و 16 ریباند) لس آنجلسی‌ها با نتیجه 108_105 پیروز شدند و قهرمانی NBA را کسب کردند.

به اوج رسیدن آیزیا تامس و دیترویت پیستونز

آیزیا تامس و دیترویت پیستونز در فصل 1988/89 به اوج خود رسیدند. زمانی که رکورد 63 برد و 19 باخت آن‌ها را در صدر لیگ قرار داد.  دیترویت دوست تامس، آگویر را در ازای دانتلی از دالاس موریکس در یک ترید بحث برانگیز به خدمت گرفت، آگویر به دیترویت قدرت امتیازآوری بیش‌تری داد. آیزیا در این فصل میانگین 13.5 اسیست را به ثبت رساند که نشان از روحیه‌ی تیمی و هوش سرشار وی بود.

بد بویز تمام مراحل پلی‌اف را با موفقیت سپری کردند و بوستون را در 3 بازی و میلواکی را در 4 بازی بردند تا به فینال کنفرانس شرق مقابل شیکاگو برسند. علی‌رغم تلاش زیاد مایکل جردن از شیکاگو، دیترویت در مجموع شش بازی پیروز شد و به فینال NBA صعود کرد و حریف لس آنجلس لیکرز شد. اگرچه LAL در طول دهه غالب بود، اما آمادگی خوبی برای این سری نداشت. در آخرین فصل حضور کریم عبدالجبار سنتر 42 ساله‌ لیکرزی‌ها و مصدومیت مجیک جانسن و بایرون اسکات دو گارد ارزشمند لس آنجلسی‌ها، دیترویت پیستونز قدرتمند موفق شد لیکرز را شکست دهد و اولین عنوان قهرمانی NBA را کسب کند.

پیستونز راه خود را برای کسب دومین قهرمانی NBA در فصل 1989/90 هموار کرد. تبدیل به دومین تیم از زمان بوستون سلتیکس (1968/69) شد که موفق شده دو سال متوالی قهرمان لیگ شود. آن‌ها اوایل فصل را با 25 برد و 1 باخت آغاز کردند و سرانجام با رکورد 59 برد و 23 باخت به پایان رساندند.

آیزیا تامس با میانگین 27.6 امتیاز و 7.0 اسیست، MVP فینال NBA را مقابل پورتلند تریل بلیزرز کسب کرد. پس از این سری، آیزیا در مصاحبه با مجله HOOP گفت:

ما هرگز عادت خود را ترک نکردیم. ما همیشه احساس می‌کنیم که برنده می‌شویم، مهم نیست که چه امتیازی داشته باشیم. اینجا نبرد اراده مهم است. باید به خود بگویید چقدر از این اراده را می‌خواهی؟

فصل 1990/91، شیکاگو بولز به رهبری مایکل جردن قهرمانی NBA را کسب کرد. آیزیا با رگ به رگ شدن پا، عضله ساق پا و مچ دست آسیب دیده در پلی‌اف این فصل کارایی خودش را از دست داده بود و داینستی دیترویت توسط جردن به پایان رسید.

مشکلات جسمی طولانی مدت تامس را در گرگ و میش کریرش کند کرد و پیستونز پیر در سایه جردن و بولز محو شد. در فصل 1993/94 مشخص بود تامس در 32 سالگی به پایان دوران بازی خود نزدیک شده بود. در آن فصل، او زانوی بیش از حد کشیده شده، آسیب دیدگی ساق پا و بریدگی دست چپ رنج می‌برد. سپس در آخرین بازی خانگی خود مقابل اورلاندو مجیک، تاندون آشیل را پاره کرد و عملا به دوران حرفه‌ی خود پایان داد.

آیزیا تامس با 18,822 امتیاز (میانگین 19.2)، 9,061 اسیست (میانگین 9.3) و 1,861 توپ‌ربایی در 979 بازی بازنشسته شد. همه‌ی رکوردهای پیستونز در اختیار او قرار گرفت. در سال 1996/97، در تیم منتخب 50 سالگی NBA مفتخر شد و در سال 2000 در تالار مشاهیر یادبود نایسمیت قرار گرفت.

سرمایه‌گذاری‌های تجاری و دوران ریاست NBPA او را برای زندگی پس از بسکتبال به خوبی پرورش داد. پس از بازنشستگی، او مالک بخش از توسعه تورنتو رپترز شد، فرنچایزی که برای اولین در فصل 1995/96 در NBA حاضر شد.

تامس به عنوان معاون اجرایی تیم، مسئول شکل‌دهی شخصیت فرنچایز تازه تاسیس بود . یکی از اولین حرکت‌های او این بود که یک پوینت گارد با استعداد به نام دیمون استودمایر را درفت کند. استودمایر در فصل 1995/96 به عنوان بهترین روکی سال انتخاب شد. تامس همچنین قبل از ترک فرنچایز در سال 1998، مسئول درفت کردن مارکوس کامبی و تریسی مک‌گریدی برای آینده تورنتو رپترز بود.

وی همچنین به فعالیت‌های خیریه خود با برنامه آموزشی، مبارزه با جرم و فقر ادامه داد. تامس در طول دوران حرفه‌ای خود شهریه دانشگاه بیش از 75 جوان را پرداخت کرده بود. او در مورد این کارهای خود در مصاحبه با لس آنجلس تایمر با صراحت گفت:

به عنوان یک فرد و یک انسان، اگر تنها چیزی که به خاطر آن به یاد می‌آیید فقط بسکتبال بازی کردن باشد واقعا احمقانه است، بسکتبال در زندگی من همه چیز نیست. من کارهای مهم‌تری برای خود ترسیم کرده‌ام.

پس از پایان دوران بازی، تامس نقشی را در پخش تلویزیونی بر عهده گرفت و در اواخر دهه 1990 به عنوان مفسر NBA برای NBC فعالیت کرد. تلاش او در پخش تلویزیونی منجر به یک حرفه مربیگری در NBA شد که در سال 2000 با ایندیانا پیسرز آغاز شد.

آیزیا تامس با ایندیانا رکورد 131 برد و 115 باخت را تجربه کرد و آن‌ها را در هر 3 سالی که سرمربی‌ بود به پلی‌اف رساند. اما دوران حضور او در سال 2003 به سر آمد و ریک کارلایل جایگزین شد. تامس پس از ترک ایندیانا به عنوان جنرال منیجر نیویورک نیکس انتخاب شد. البته در فصل 2006/2007 جیمز دولان مالک نیویورک نیکس، تامس را به عنوان سرمربی فرنچایز نیکس منتصب کرد. او در طول دو فصل 56 برد و 108 باخت را رقم زد و با این نتایج ضعیف از سمت خود اخراج شد. البته مربیگری هنوز در خون آیزیا بود و او در سال 2009 تا 2012 هدایت تیم دانشگاهی فلوریدا را برعهده داشت. اما در نهایت در آنجا نیز موفقیت خاصی را کسب نکرد و سال 2012 اخراج شد.

تامس از سال 2012 به عنوان یک تحلیلگر استودیویی برای تلویزیون NBA دوباره به رسانه بازگشت، نقشی که از آن زمان تا کنون در آن باقی مانده است. در سال 2013، تامس از دانشگاه کالیفرنیا در برکلی با مدرک کارشناسی ارشد آموزش فارغ التحصیل شد. علاوه بر این، او به عنوان رئیس تیم نیویورک لیبرتی WNBA انتخاب شد، تیمی که توسط بیل لمبیر از سال 2013 تا 2017 هدایت می‌شد.